دبه گبه / کارشناسان درباره «مکتب فرش و گبه کرمانشاه» چه می گویند؟

صدای آزادی: آیا «مکتب فرش و گبه» دبه کرده است؟ این روزها مهمترین اتفاق در حوزه ی اجتماعی که به یک بازداشت معنادار ختم شد، اتفاقی است که حول محور مکتب فروش و گبه‌ی کرمانشاه افتاده است. روزهای اول به سختی طی شد. هم برای حامیان این مؤسسه و هم برای سهامداران آن. روزهایی که جمعی را به خیابان کشاند تا آتش تیز قهر خود را به نمایش بگذارند.مقابل دفاتر این شرکت، مقابل استانداری و فرمانداری و... جاهایی ویژه برای اعتراض بود. فضاهای اجتماعی لبالب از نقدها، ابراز احساسات، تندی ها و گاهی کوکِ «سازِ مخالف» هایی بود که براستی نگران سرمایه های اندک خود بودند.
چه بسیار افرادی بودند که با اخذ وامی محدود، به امید سودی سرشار دل به این «مکتب» خوش کرده بودند و در ماههای اول سودهای وعده داده شده نیز به حسابشان ریخته می شد و از این بابت ابراز رضایت می کردند.
از اواخر سال گذشته نامه هایی به دفاتر برخی نشریات از جمله صدای آزادی می رسید که محتوای آنها عدم تبلیغ چنین مؤسسه یا شرکتی بود. ما نیز خود را تابع قانون دانستیم و از هر گونه تبلیغ خودداری می کردیم. اما از بد حادثه رسانه‌ی زاگرس و نشریه‌ای محلی سعی داشتند با تبلیغاتی از سوی شرکت، مردم را بیشتر و بیشتر به این امر وادار کنند که در آنجا سرمایه گذاری نمایند. اکثر افراد نیز به شبکه زاگرس و سایر تبلیغات اینچنینی اعتماد کردند و سرمایه هایشان را در این «مکتب» به ودیعه نهادند.
خبر دستگیری مدیر مکتب گبه، شوک عجیبی را به سرمایه گذاران خرد و کلان وارد کرد. هجوم به اپلیکیشن ها برای پیگیری اخبار این واقعه بسیار چشمگیر بود. از سوی دیگر اکثر صاحب نظران اقتصادی نیز فرصت را در نقد عملکرد این مکتب غنیمت شمردند. چهره های اقتصادی و حقوقی به میدان آمدند و به اتفاق و به روشنی این کار اقتصادی را به صلاح نمی دانستند و سودهای اینچنینی را یک دبه ی بزرگ می دانستند. از میان چهره هایی که به نقد عملکرد این شرکت پرداختند،دکتر سهراب دل انگیزان( اقتصاددان)، شهاب تجری(حقوقدان) منصور سرمست(فعال اقتصادی و سیاسی) دکتر قدرت احمدیان( دکترای علوم سیاسی) و بسیاری دیگر از چهره های نامدار این حوزه ها را می توان نام برد.
دکتر تجری در این خصوص می گوید:« ابهام و تیرگی در چنین فعالیت‌هایی، زمینه‌ی سوء استفاده افراد سودجو را فراهم کرده و نهایتاً باعث ناامنی و بی‌اعتمادی در سطح جامعه و پایمال شدن عدالت خواهد شد. بر اساس اطلاعات کلی موجود، در موضوع مکتب فرش، گلیم و گبه کرمانشاه ابهامات متعددی در فعالیت و عملکرد آن وجود داشته که با چهارچوب مذکور هم‌خوانی نداشته است؛ لذا حساسیت مسئولین و پیگیری موضوع، کاملا معقول و منطقی است.»
دکتر احمدیان از زاویه ی دیگری این قضیه را می کاود:« کرمانشاه نفر اول بیکاری در کشور است و این مسأله موجب شکل‌گیری بحران‌های اجتماعی دیگری هم می‌شود. از جمله این بحران ها می توان به «بحران محاسبه» اشاره کرد. فشار ناشی از بیکاری که بر خانواده‌ها سنگینی می کند و منفذی هم برای فعالیت سالم اقتصادی وجود ندارد (بدیهی است که این یک پدیده ساختاری است) موجب می‌شود تا شهروندان دست به ریسک‌های بالا زده و تیری در تاریکی بیندازند که شاید به یکباره از مبلغ ناچیز سرمایه‌گذاری خود سود مناسبی به دست آورند. هر چه باشد این سود احتمالی بهتر از بیکاری و بی‌درآمدی یقینی و قطعی است.
درهرحال مکتب گلیم و گبه کرمانشاهیان را باید مکتب اقتصاد کازینوی و مافیایی نام نهاد که از مشکلات عمومی مردم برای خود کلاه می بافد. انشاا... با درایت نهادهای نظارتی و آگاهی عمومی شاهد تکرار چنین پدیده‌هایی نباشیم و مکتب واقعی کسب و کار کرمانشاهیان شکل بگیرد»
دکتر دل انگیزان ضمن یادآوری مشکل راحت طلبی اقشاری از مردم جامعه ، می گوید:« مهم این است که وسوسه سود بالا، تنبلی برای جستجو در مورد اعتبار و اعتماد سنجی، عدم استفاده از مشاوره کارشناسان در این حوزه و مهمتر از همه عدم بکار بردن منطق عقلی باعث می‌شود که سودجویان همواره برای سودجویی خود، اقداماتی از جنس نمایشی دروغین از کارآفرینی انجام دهند و با کارآفرین نمایی و گول زدن، نسبت به سوداگری و چپاول مال مردم اقدام کنند.»
در این میان دادستان کرمانشاه و مسئولان قضایی دیگر با مصاحبه ها و سخنرانی های «خاص» سعی در تشریح مسئله داشتند. گفتگوها و نشست های خبری، مردم و بویژه سرمایه گذاران را با لایه های پنهانی از این مجموعه اتفاقات آشناتر کرد. اما هنوز در این بین افرادی هستند که به گونه ای دیگر می اندیشند و بخشی از آنها که دغدغه ی سپرده های خود را دارند، حتی فکر می کنند با آزادی مدیر بازداشت شده، می توانند به سرمایه های خود دوباره دست پیدا کنند.
این روزها مهمترین دغدغه ی سرمایه گذاران، بازگشت سرمایه های آنهاست و بدون شک سیستم قضایی این دغدغه را درک کرده و برای آن نیز برنامه ریزی خواهد کرد. فقط به یاد داشته باشیم در پس این سرمایه های خُرد، آرزوهای کلانی چشم به راه فردا هستند.